Bệnh rung nghề nghiệp

Biểu hiện bệnh lý tập trung chủ yếu vào tổn thương xương, khớp xương, rối loạn vận mạch, ngoài ra, có thể thấy tổn thương cân, cơ, thần kinh... 

Bệnh rung nghề nghiệp được phân loại dựa theo tác hại, ở các tần số khác nhau (các loại tác hại có thể khác nhau) nên trong thực tế, bệnh được phân loại theo tần số: dưới 2Hz, 2-20 Hz và trên 20 Hz.
Người lao động được xét chẩn đoán phải làm việc với các loại dụng cụ hơi nén cầm tay hay các vật gây rung cầm tay khác, những máy này có tần số rung cao từ 15 Hz trở lên, biên độ hay vận tốc vượt quá giới hạn tối đa cho phép. 

I. Chẩn đoán:

Đau khớp xương: Như các khớp cổ tay, khuỷu tay, khớp vai; đau không dữ dội, xuất hiện lúc bắt đầu hay sau khi lao đông.

Khớp không biến dạng, không sưng, có thể chỉ teo cơ vùng xung quanh. Cử động khớp bị giới hạn khi gấp, duỗi. 

Bệnh Raynaud nghề nghiệp (Rối loạn vận mạch): Giai đoạn đầu, do thiếu máu cục bộ, các ngón tay trắng bệch rồi xanh nhợt, bệnh nhân có cảm giác lạnh và tê cóng; giai đoạn sau, các ngón đỏ bừng rồi tím lại, đau dấm dứt, cảm giác nóng dữ dội ởcác ngón.
Dấu hiệu X quang gồm 3 loại chính:

Khuyết xương: Các hốc xương nhỏ hình thành này chủ yếu gặp ở các xương cổ tay, hốc xương có hình dạng một vệt sáng, tròn, to bằng đầu ghim trở lên. Có một hoặc nhiều hốc ở trên cùng một xương với hình ảnh da báo, hay trên nhiều xương.

- Lồi xương, gai xương và dị vật trong khớp: Dị vật có thể gặp trong khớp, do các vỏ xương, sụn xương hay gai xương hình thành, làm biến dạng mặt khớp. Các lồi xương và gai xương xung quanh khớp gặp nhiều hơn, chủ yếu thấy ở khớp khuỷu, ít gặp ở cổ tay, xuất hiện như những tổ chức xương mới bám vào mỏm trên ròng rọc hay mỏm trên lồi cầu, có khi hình thành các u xương, do sự hoá xương các gân cơ xung quanh khớp, gần nơi bám.

- Sự biến đổi xương về hình dáng và cấu trúc: Sự biến đổi này hay gặp ở khuỷu tay, đầu dưới xương cánh tay sưng lên, dày ra toàn bộ hay từng phần, bờ xương gồ ghề, cấu trúc biến đổi. Phản ứng màng xương, mất vôi xương và loãng xương cũng thường gặp.

II. Điều trị: 

Đối với các tổn thương xương, khớp, việc điều trị hầu như không kết quả. Điều trị rối loạn vận mạch, thần kinh, cân cơ, có nhiều phương pháp như dùng thuốc giãn mạch, lý liệu pháp... 

III. Dự phòng:

Không tuyển làm nghề liên quan đến rung chuyển những người có bệnh xương khớp, thần kinh, rối loạn vận mạch...

Khám sức khoẻ định kỳ đối với người lao động có nguy cơ do tiếp xúc với rung: Ngoài khám sức khỏe chung, cần chụp xương- khớp chủ yếu là chi trên, 2-3 năm/lần. 

Làm nghiệm pháp lạnh, theo dõi ngón tay trắng và cơn bệnh Raynaud nghề nghiệp.

Trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động như găng tay có lót cao su, nút tai, ngâm tay và xoa bóp sau lao động, thời gian tiếp xúc với rung nên 3-5 giờ/ ngày.

Giảm rung từ các nguồn gây rung.